Καλή σχολική χρονιά … με τις βιταμίνες της!

Πέρασε το καλοκαίρι, έφτασε και ο Σεπτέμβρης που φεύγουν τα χελιδόνια και μαζεύονται σαν τα σαλιγκάρια οι άνθρωποι ξανά στις εστίες τους.
Νάτο και το σχολείο (δημόσιο και ιδιωτικό) που τη Δευτέρα ανοίγει τις πόρτες του για τους εκπαιδευτικούς. Συνάμα και άλλες εκπαιδευτικές δομές ξεκινούν ή έχουν ήδη ξεκινήσει με την έναρξη του Σεπτέμβρη. Πανεπιστήμια, Κολέγια, Φροντιστήρια, ιδιαίτερα μαθήματα, ΙΕΚ, κ.ο.κ. διαμορφώνουν το εκπαιδευτικό σκηνικό της νέας σχολικής χρονιάς. Σε όλες τις παραπάνω δομές οι εκπαι­δευ­τικοί είναι στο πρώτο μέτωπο της μάθησης, της παρακίνησης, της υποστήριξης των μαθητών τους, δίνοντας πολλές φορές κάτι παραπάνω από την ψυχή τους για να έρθει εις πέρας το δύσκολο έργο που έχουν αναλάβει.

Στα 26 χρόνια που εμπλέκομαι με την εκπαίδευση έχω μάθει ότι το τιτάνιο έργο που πρέπει να παραγάγει ο εκπαιδευτικός κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς μπορεί να επιτευχθεί μόνο με κατάλληλο προ­γραμματισμό και στοχοθεσία, ενώ η υποστήριξη μέσω επιμόρφωσης είναι ένα ξεχωριστό δώρο για τον εκπαιδευτικό που παλεύει με συνέπεια. Παράλ­ληλα η συνεχής βελτίωσή του μέσω της αυτο-επιμόρφωσης είναι εξαιρετικά αναγκαία ώστε να ανοίξει τους ορίζοντές του, να καλύψει το τυχόν χάσμα γενεών, να κατανοήσει πιο καλά το ρόλο του και την καταλυτική δράση που έχει στη δι­αμόρφωση προσωπικοτήτων οι οποίες αύριο-μεθαύριο θα είναι τα ενεργά κύτ­ταρα τη κοινωνίας.

H συνεχής βελτίωση του εκπαιδευτικού μέσω της αυτο-επιμόρφωσης είναι εξαιρετικά αναγκαία ώστε να ανοίξει τους ορίζοντές του, να καλύψει το τυχόν χάσμα γενεών, να κατανοήσει πιο καλά το ρόλο του και την καταλυτική δράση που έχει στη δι­αμόρφωση προσωπικοτήτων οι οποίες αύριο-μεθαύριο θα είναι τα ενεργά κύτ­ταρα τη κοινωνίας.

Η καλή σχολική χρονιά μπορεί να γίνει ακόμη πιο μεστή, πιο αποδοτική και πιο αποτελεσματική μαζί με τις … βιταμίνες της, δηλαδή την προσωπική μας προσπάθεια να γίνουμε καλύτεροι εκπαιδευτικοί. Σε αυτό λοιπόν το πλαίσιο δημιούργησα μια λίστα από άρθρα αυτό-επιμόρφωσης που έχω δημοσιεύσει παλαιότερα στο blog μου, ώστε όποιος ενδιαφέρεται να τα διαβάσει να τα έχει μαζεμένα. Δεν είναι απαραίτητο όλα να διαβαστούν μονομιάς. Μερικά θέλουν προσεκτική μελέτη, ενώ άλλα είναι ελαφρότερα αναγνώσματα. Θα προσπαθήσω όμως να τα βάλω με τη σειρά ανάγνωσης που κατά τη γνώμη μου θα ήταν καλό κάποιος να ακολουθήσει.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με τις αναγκαίες βιταμίνες:

1) Το πρώτο άρθρο που προτείνω να διαβαστεί αναφέρεται στους τύπους των καθηγητών – δασκάλων. Ο John Biggs χωρίζει τους εκπαιδευτικούς σε τρεις τύπους. Eγώ έχω προσθέσει και έναν τύπο ακόμη. Εσύ τι τύπος εκπαιδευτικού είσαι; Κάνε κλικ στον επόμενο σύνδεσμο για να μάθεις:
https://physiart.com/2018/04/05/tipos-kathigiti

2) Το δεύτερο άρθρο που προτείνω αναφέρεται στην κατάρα της γνώσης του ειδικού το οποίο είναι ένα σημαντικό εύρημα στην έρευνα που διεξάγεται στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής ψυχολογίας. Μήπως έχεις πέσει και εσύ σε αυτή την κατηγορία των … καταραμένων; Μάθε περισσότερα στον επόμενο σύνδεσμο:
https://physiart.com/2018/04/07/the-curse-of-knowledge

3) Η τρίτη πρότασή μου είναι ένα σύνολο τριών άρθρων που καλό είναι να διαβαστούν με τη σειρά. Η σειρά των άρθρων αυτών αναφέρεται στην ανθρώπινη μνήμη και πώς αυτή συνδέεται με τη μάθηση. Τα άρθρα βλέπουν τη μνήμη μέσα από το πρίσμα της εκπαίδευσης. Ο παρατηρητικός αναγνώστης θα δει ότι χρωστάω ένα ακόμη άρθρο για να ολοκληρωθεί η ενότητα. Τα τρία όμως άρθρα που ήδη υπάρχουν είναι πολύ σημαντικά για την κατανόηση των δυσκολιών που αντιμετωπίζει ο μαθητής όταν μαθαίνει. Διαβάστε λοιπόν με τη σειρά:
i) Γενικά για τη μνήμη και τη μάθηση:
https://physiart.com/2018/04/22/memory-and-learning/
ii) Η μνήμη εργασίας και ο ρόλος της στη μάθηση:
https://physiart.com/2018/04/22/memory-and-learning
iii) Η μακρά μνήμη και ο ρόλος της στη μάθηση:
https://physiart.com/2018/05/27/long-term-memory/

4) Aφήνοντας πίσω τα «βαριά» άρθρα, μπορείτε τώρα να διαβάσετε ένα ελαφρύ ανάγνωσμα για το αν η μάθηση είναι μια δύσκολη υπόθεση. Στο άρθρο αυτό θα βρείτε μερικά χρήσιμα στοιχεία για τα είδη των γνώσεων:
https://physiart.com/2018/05/30/learning-difficult/

5) Επανερχόμαστε σε ένα σύνολο δύο άρθρων για την κατανόηση της θέσης του καθηγητή και του μαθητή στο φάσμα μεταξύ αρχαρίου και ειδικού. Ο μαθητής ξεκινά από αρχάριος και προχωράει με αργά βήματα προς την εμπειρογνωσία. Τι σημαίνει αυτό και πώς βλέπει αυτή τη διαδικασία ο έμπειρος – ειδικός (expert) που είναι ο καθηγητής ή ο δάσκαλός του; Πώς οι διαφορές μεταξύ αρχαρίων και έμπειρων μπορούν να καθοδηγήσουν τη διδασκαλία μας; Διαβάστε με τη σειρά:
i) Aρχάριοι και έμπειροι μαθητές (Ι):
https://physiart.com/2018/06/18/novice-experts-students
ii) Αρχάριοι και έμπειροι μαθητές (ΙΙ) – Καλές διδακτικές πρακτικές:
https://physiart.com/2018/06/22/novice-experts-ii/

6) Η τελευταία μου πρόταση ανάγνωσης αναφέρεται σε δύο εκπαιδευτικούς μύθους που «σέρνονται» στην ελληνική και παγκόσμια εκπαιδευτική σφαίρα αποπροσανατολίζοντας τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές. Είναι ενδιαφέρον ότι παρόλο που έχουν γραφτεί πολλά άρθρα για αυτούς τους δύο μύθους αυτοί επιμένουν να υπάρχουν στη συνείδηση των καθηγητών-δασκάλων και των μαθητών. Σαν τα fake news ένα πράγμα J. Mήπως και εσύ έχεις πέσει στην παγίδα των μύθων αυτών; Μάθε περισσότερα στους δύο επόμενους συνδέσμους:
i) Aφού θα το βρω στην google γιατί να το μάθω;
https://physiart.com/2018/06/06/01_learning-myth_google/
ii) Tα μαθησιακά στυλ!
https://physiart.com/2018/07/12/02-learning-myth-learning-styles/

Θα πρέπει να τονίσω ότι τα άρθρα αυτά που προτείνονται για ανάγνωση γράφτηκαν με τη βοήθεια της διεθνούς βιβλιογραφίας η οποία αναφέρεται επιμελώς όπου χρειάζεται. Όμως, ακόμη και η ανάγνωση και η αποδελτίωση της βιβλιογραφίας μπορεί να αποτελούν πηγές προκατάληψης, ενώ δεν παύει η ερμηνεία της να επηρεάζεται από τα επιστημολογικά και οντολογικά πιστεύω μου. Για το λόγο αυτό δεν είναι απαραίτητο κάποιος να συμφωνεί με όλα αυτά που θα διαβάσει. Παρόλα αυτά, έχοντας ανοικτό μυαλό θα βρει στοιχεία που πιθανά θα τον βοηθήσουν να πάει τη γνώση του ένα βήμα παραπέρα!

Καλή σχολική χρονιά να έχουμε λοιπόν και καλή δύναμη για να δώσουμε στα παιδιά μας την εκπαίδευση που χρειάζονται.