To 3o podcast στο πλαίσιο του “εκπαιδεύω με αλάτι και πιπέρι” είναι γεγονός.
Στο επεισόδιο αυτό μιλάμε με τον Γιάννη Μιχαηλίδη για την πρακτική της ανάκλησης, μια ιδιαίτερα αποδοτική πρακτική για μάθηση που διαρκεί.
Για τους εκπαιδευτικούς
Η πρακτική ανάκλησης είναι η διαδικασία που ακολουθούμε επαναφέροντας από τη μνήμη μας γνώσεις που θέλουμε να ενισχυθούν στη μνήμη μας. Είναι μια πρακτική ιδιαίτερα αποδοτική η οποία με μικρές αλλαγές στη διδασκαλία μας μπορεί να ενταχθεί στην καθημερινή μας εκπαιδευτική πρακτική. Συνδυάζει την ευκολία με την αποτελεσματικότητα και για το λόγο αυτό προτείνουμε να χρησιμοποιείται καθημερινά από όλους τους εκπαιδευτικούς ανεξαρτήτως αντικειμένου διδασκαλίας. Η πρακτική ανάκλησης χρησιμοποιεί παρόμοια εργαλεία με την αξιολόγηση, αλλά δεν έχει τον ίδιο σκοπό. Ο στόχος της πρακτικής ανάκλησης είναι η ενίσχυση των μνημονικών ιχνών των γνώσεων που επιθυμούμε να συγκρατήσουν οι μαθητές μας και αυτό γίνεται με τη συχνή ενεργητική ανάκληση των γνώσεων από τους ίδιους τους μαθητές.
Για τους μαθητές
Αλλά και ο μαθητής όταν μελετά μπορεί να εντάσσει αυτή την πρακτική στην καθημερινότητά του. Η διαδικασία της ανάκλησης περνά μέσα από την καθημερινή επανάληψη των βασικών σημείων της ενότητας που προσπαθεί να μάθει. Τα βασικά σημεία μιας ενότητας είναι γνώσεις που δίνουν τη δυνατότητα της ροής στη σκέψη του μαθητή, του δίνουν άνεση στο να κατανοεί δύσκολες έννοιες στην ενότητα και επιπλέον αυξάνουν την ικανότητά του για την επίλυση προβλημάτων που αναφέρονται στην ενότητα αυτή. Η πρακτική ανάκλησης των βασικών σημείων που έμαθε σε καθημερινή βάση, σε εβδομαδιαία βάση και σε μηνιαία βάση (επανάληψη στο τέλος της ημέρας, στο τέλος της εβδομάδας και στο τέλος του μήνα) είναι σημαντικός παράγοντας εδραίωσης των γνώσεων στη μνήμη του μαθητή για αποδοτική μελλοντική χρήση.
Στο podcast αυτό συζητάμε επίσης για το πώς μπορεί η πρακτική ανάκλησης να ενταχθεί στην εκπαιδευτική διαδικασία σε χρονικές περιόδους όπως στην αρχή του μαθήματος, στη μέση και στο τέλος. Επιπλέον συζητάμε για παρανοήσεις που εμφανίζονται στη σκέψη των μαθητών όπως η διαφορά μεταξύ του “κατανοώ” και του “γνωρίζω”.
Αναφορές
Οι επόμενες αναφορές που παραθέτουμε μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όσους χρειάζονται περισσότερες πληροφορίες για όσα συζητήσαμε στο podcast.
- Agarwal, P. K. (2019). Retrieval practice & bloom’s taxonomy: Do students need fact knowledge before higher order learning? Journal of Educational Psychology, 111(2), 189–209. https://doi.org/10.1037/edu0000282
- Ambrose, S. A., Bridges, M. W., DiPietro, M., Lovett, M. C., & Norman, M. K. (2010). How Learning Works: Seven Research-Based Principles for Smart Teaching. In How Learning Works (1st ed., Issue l). John Wiley & Sons. https://doi.org/10.14434/josotl.v14i1.4219
- Brod, G. (2020). Generative learning: Which strategies for what age?. Educational Psychology Review, 1-24.
- Brown, P. C., Roediger, H. L., & McDaniel, M. A. (2014). Make it stick : the science of succesful learning (1st ed.). Harvard University Press.
- Jacoby, L. L., Wahlheim, C. N., & Coane, J. H. (2010). Test-enhanced learning of natural concepts: effects on recognition memory, classification, and metacognition. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 36(6), 1441.
- Roediger, H. L., Agarwal, P. K., Kang, S. H. K., & Marsh, E. J. (2009). Benefits of testing memory: Best practices and boundary conditions. Current Issues in Applied Memory Research, 13–49. https://doi.org/10.4324/9780203869611
- Roediger, H. L., & Butler, A. C. (2011). The critical role of retrieval practice in long-term retention. Trends in Cognitive Sciences, 15(1), 20–27. https://doi.org/10.1016/j.tics.2010.09.003
- Yang, C., Luo, L., Vadillo, M. A., Yu, R., & Shanks, D. R. (2021). Testing (quizzing) boosts classroom learning: A systematic and meta-analytic review. Psychological Bulletin, 147(4), 399.
- Yang, C., & Shanks, D. R. (2018). The forward testing effect: Interim testing enhances inductive learning. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 44(3), 485.